jakie badania warto zrobić, by mieć lepsze zdrowie, ciało i sprawność?

Ważnym krokiem do skutecznego monitoringu stanu zdrowia są badania krwi. To inwestycja, która zaowocuje teraz i za kilka lat. Jeśli komórki i organy funkcjonują sprawnie, to nie tylko przeciwdziałasz przyszłym chorobom, ale umożliwiasz sobie rozwinięcie potencjału: łatwiej budujesz siłę i mięśnie (jeśli to jest celem), szybciej się regenerujesz, będąc w najlepszej formie oraz gubisz zbędne kilogramy tłuszczu. A na tym nie koniec. Jeśli wciąż zmagasz się z dolegliwościami (m.in. problemami skórnymi, jelitowymi, alergią), to wykonanie badań krwi stanowi krok wręcz niezbędny.

Obecnie większość z nas ma dostęp do ogromnej ilości badań: od składu mikrobioty, po badania genetyczne. Jednak klasyczne badania krwi są najbardziej kompleksowym, najlepiej rozpoznawalnym i akceptowalnym, a do tego wciąż ewaluowanym na podstawie badań naukowych, sposobem przyjrzenia się temu, czego nie widać gołym okiem. Dlatego zapraszam do lektury artykułu, dzięki któremu dowiesz się:

·         Jakie wyróżniamy badania krwi i które z nich są najważniejsze?

·         Jakie badania możesz wykonać w ramach podstawowej opieki zdrowotnej i o jakie parametry warto je uzupełnić?

·         Jakie badania są ważne dla sportowców i osób aktywnych?

Choć nigdy nie pretendowałem do tego miana, to niektórzy mówią na mnie Dr House ;-) W swojej pracy stawiam na rekomendacje dotyczące tego, co jeść i jak się ruszać, by żyć lepiej, jednak faktycznie wykorzystuję również wybrane narzędzia z dziedziny medycyny, m.in. z badania krwi.  Bo jeśli dodatkowo zestawimy je z testem objawów, to uzyskamy wiele cennych informacji. 

Co zyskujemy dzięki kompleksowym badaniom?

·         obraz krwi (i moczu), ogólnego stanu zdrowia komórek,

·         szansę rozpoznania tendencji do poszczególnych schorzeń,

·         możliwość określenia zapotrzebowania na składniki odżywcze,

·         i wiele innych cennych informacji.

Nawet lekarz pierwszego kontaktu może zlecić podstawowe badania, takie jak mocz, morfologia, cholesterol, cukier, próby wątrobowe. Warto dowiedzieć się, jakie masz na tym polu możliwości w ramach (państwowej lub prywatnej) podstawowej opieki zdrowotnej. Dla przykładu, tutaj na stronie NFZ znajduje się lista badań dostępnych w POZ. Natomiast nie licz na to, że już na pierwszej wizycie dostaniesz skierowanie obejmujące wiele badań - lekarze muszą postępować według określonych procedur i najpierw zlecić badania podstawowe, a dopiero później, w razie wyników wykraczających poza „widełki”, podjąć dalszą diagnostykę. Niestety, jak pokazał raport Najwyższej Izby Kontroli, lekarze zlecają zbyt mało badań w ramach POZ. W każdym razie nie poddawaj się, tylko weź sprawy w swoje ręce i zacznij działać.

Aby Ci pomóc, opowiem, jak ja podchodzę do sprawy badań w swojej pracy, aby zebrać dane ułatwiające wspólne z podopiecznym podejmowanie decyzji co do kroków prowadzących do lepszego zdrowia, sprawności i sylwetki.

Dla zdrowych, pełnoletnich osób zainteresowanych prewencją chorób oraz optymalizacją swojego zdrowia, polecam rutynowo, 1-2 razy w roku wykonywać wymienione testy.

·        Tę listę można traktować jako spis badań podstawowych, sprawdzających stan zdrowia.

·        W indywidualnym przypadku profil może się nieco różnić, ze względu na historię zdrowia Twojego i Twojej rodziny oraz wyniki testu objawów.

·        W przypadku dostrzeżenia nieprawidłowości lub ich wcześniejszego podejrzenia (na podstawie wyników testu objawów), mogą być sugerowane inne, które dadzą cenne informacje (np. status żywieniowy). 

·        W celu częstszego monitoringu możliwe jest wykonywanie mniejszej ilości wybranych badań, które będą dawać ważne informacje.  

COROCZNE BADANIA PODSTAWOWE

·         MOCZ – badanie ogólne

·         MORFOLOGIA KRWI (pełna)

·         PROFIL ZDROWIA SERCA

o    lipidogram (cholesterol całkowity, HDL, LDL, trójglicerydy)

o    hsCRP

o    homocysteina

·         STATUS ŻELAZA, ANEMIA

o    żelazo

o    TIBC

o    ferrytyna

o    % saturacji

·         PROFIL WĄTROBOWY

o    próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, bilirubina, GGTP)

o    kwas moczowy

o    LDH (dehydrogenaza mleczanowa)

·         TEST STATUSU PROTEIN

o    proteinogram

·         TEST GOSPODARKI CUKROWEJ I TOLERANCJI WĘGLOWODANÓW

o    glukoza

o    insulina

o    hemoglobina glikowana

·         TEST FUNKCJI NEREK

o    kreatynina

o    mocznik (BUN)

o    BUN : kreatynina

·         PROFIL TARCZYCY

o    TSH

·         HORMONY

o    testosteron całkowity

o    testosteron wolny

o    IGF-1

o    DHEA-S

o    kortyzol

o    SHBG

o    estradiol

o    progesteron (kobiety)

·         ELEKTROLITY I RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA

o    sód

o    potas

o    chlorki

o    fosfor

o    wapń całkowity

o    magnez

o    wodorowęglany (HCO3) w surowicy, ilościowo

·        METABOLIZM WITAMIN I MINERAŁÓW

o    wit. D3 25(OH)

o    parathormon (szczególnie przy suplementacji wit. D)

·        TEST ZDROWIA PROSTATY (mężczyźni po 40-tym roku życia lub młodsi, w których rodzinie wystąpił przypadek raka prostaty oraz mężczyźni rasy afroamerykańskiej)

o    PSA całkowity i  PSA wolny

Pamiętaj o odpowiednim przygotowaniu do badań (12 godzin na czczo), a kiedy już odbierzesz wyniki, skontaktuj się ze znającym temat profesjonalistą, aby pomógł Ci w interpretacji. 

Zwróć uwagę, że przy większości wyników opisany jest zakres referencyjny (może być różny, w zależności od kontynentu, kraju, czy nawet laboratorium). Zakres referencyjny najczęściej zostaje określony przez uśrednienie wyników szerokiej populacji osób przychodzących na badania (często osoby z różnymi chorobami i dolegliwościami) i zazwyczaj służy lekarzowi jako pomoc przy potwierdzeniu lub wykluczeniu poważnej choroby. Dopiero wyniki w pobliżu dolnej lub górnej granicy traktowane są jako informacja, aby zdiagnozować chorobę lub przyjrzeć się dokładniej innym wskaźnikom.

Choć jest to bardzo ważne, to z indywidualnego punktu widzenia niewystarczające, ponieważ możesz mieć wyniki badań w „normie”, a przy tym odczuwać konkretnie dolegliwości i objawy, którym można zaradzić. Może się też zdarzyć, że to co wykracza poza „normę” jest w Twoim indywidualnym przypadku w porządku.

Nadmierny wzrost lub spadek określonych markerów może być spowodowany wieloma przyczynami, nie zawsze związany jest z występowaniem choroby czy wzrostem ryzyka zachorowania. Z tego powodu na podstawie pojedynczego wyniku nie można wnioskować o obecności konkretnych schorzeń. Pamiętaj, ostateczna interpretacja wyników należy do specjalisty, w kontekście innych badań i objawów klinicznych.

Co ciekawe, parametry, którym przypisano funkcje określonego organu, mogą dawać dodatkowe informacje. Oto kilka przykładów.

·        Pomiar ALT, służący do określania „zdrowia” wątroby, może wskazywać na niedobór składników (np. magnezu), nawet jeśli wynik mieści się w normie „standardowej”.

·        Z kolei podwyższona (ale mieszcząca się w zakresie standardowym) wartość GGTP (klasyczny marker zdrowia wątroby i woreczka żółciowego) może oznaczać większy stres oksydacyjny oraz ekspozycję na toksyny środowiskowe. Obniżona wartość GGTP - deficyt  magnezu.

·        Wartość kwasu foliowego wskakująca na wystarczającą jego ilość (ponad 3 ng/mL) może nie być optymalna dla zdrowia. Badania naukowe pokazują, że wartości poniżej 9.6 ng/mL i  13 ng/mL wiąże się z większym ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego i nowotworu płuc.

·        Podobnie z badaniem poziomu magnezu - wartość nawet z środka zakresu referencyjnego może wskazywać na nieoptymalną ilość tego minerału i wiązać się z ryzykiem chorób, m.in. nadciśnienia, cukrzycy i osteoporozy.

·        W analogiczny sposób trzeba patrzeć też na inne badania, jak TSH (hormon tarczycy) czy nawet morfologia.

Z tego powodu, współpracując z podopiecznymi, najczęściej posługuję się normami funkcjonalnymi, opartymi na publikacjach naukowych - zakres optymalny bardzo często proponowany jest w celu zmniejszenia ryzyka chorób, polepszenia jakości (lepsza sprawność fizyczna i umysłowa) oraz poprawienia jakości i wydłużenia życia.

Lista rekomendowanych badań – pobierz pdf do wydruku

Wiele osób pyta mnie o pakiety badań i pomoc w ich interpretacji. Na ten moment opcja interpretacji dostępna jest tylko w programach SZTUKI ŻYWIENIA i przy zaawansowanej konsultacji.  Tutaj możesz zapisać się na listę VIP, aby uzyskać możliwość zmniejszania kosztów badań i przybliżyć się do celu, jakim jest lepsze zdrowie. 

Oferta pakietów badań dostępna jest tutaj, a dla społeczności SZTUKI ŻYWIENIA – przygotowaliśmy specjalne zniżki. 

LITERATURA >>> KLIK<<<

JEDZ ŚWIADOMIE, TRENUJ Z GŁOWĄ I CIESZ SIĘ Z REZULTATÓW!

Marcin Bończa-Tomaszewski – założyciel SZTUKI ŻYWIENIA, trener żywienia i sportu.

Jego specjalność to pomaganie ludziom w pełnym wykorzystaniu potencjału ciała i umysłu, osiągnięciu sylwetki i sprawności, z których wreszcie są zadowoleni. Jest trenerem, który dzięki łączeniu wiedzy z różnych dziedzin, pomaga wielu kobietom, mężczyznom i topowym sportowcom zdobyć to, co wydawało się im wcześniej niemożliwe. /więcej/

Chcesz być na bieżąco? Dołącz do społeczności SZTUKI ŻYWIENIA.

·        Zapraszamy na profil SŻ na Facebook’u

·         Nasz Instagram

·         Zapisz się do Newslettera SZTUKI ŻYWIENIA

·         Nowości przypinamy też na Pinterest