jakie badania warto zrobić, by mieć lepsze zdrowie, ciało i sprawność?



Ważnym krokiem do skutecznego monitoringu stanu zdrowia są badania krwi. To inwestycja, która zaowocuje teraz i za kilka lat. Jeśli komórki i organy funkcjonują sprawnie, to nie tylko przeciwdziałasz przyszłym chorobom, ale umożliwiasz sobie rozwinięcie potencjału: łatwiej budujesz siłę i mięśnie (jeśli to jest celem), szybciej się regenerujesz, będąc w najlepszej formie oraz gubisz zbędne kilogramy tłuszczu. A na tym nie koniec. Jeśli wciąż zmagasz się z dolegliwościami (m.in. problemami skórnymi, jelitowymi, alergią), to wykonanie badań krwi stanowi krok wręcz niezbędny.

Obecnie większość z nas ma dostęp do ogromnej ilości badań: od składu mikrobioty, po badania genetyczne. Jednak klasyczne badania krwi są najbardziej kompleksowym, najlepiej rozpoznawalnym i akceptowalnym, a do tego wciąż ewaluowanym na podstawie badań naukowych, sposobem przyjrzenia się temu, czego nie widać gołym okiem. Dlatego zapraszam do lektury artykułu, dzięki któremu dowiesz się:
·         Jakie wyróżniamy badania krwi i które z nich są najważniejsze?
·         Jakie badania możesz wykonać w ramach podstawowej opieki zdrowotnej i o jakie parametry warto je uzupełnić?
·         Jakie badania są ważne dla sportowców i osób aktywnych?




Choć nigdy nie pretendowałem do tego miana, to niektórzy mówią na mnie Dr House ;-) W swojej pracy stawiam na rekomendacje dotyczące tego, co jeść i jak się ruszać, by żyć lepiej, jednak faktycznie wykorzystuję również wybrane narzędzia z dziedziny medycyny, m.in. z badania krwi.  Bo jeśli dodatkowo zestawimy je z testem objawów, to uzyskamy wiele cennych informacji. 

Co zyskujemy dzięki kompleksowym badaniom?
·         obraz krwi (i moczu), ogólnego stanu zdrowia komórek,
·         szansę rozpoznania tendencji do poszczególnych schorzeń,
·         możliwość określenia zapotrzebowania na składniki odżywcze,
·         i wiele innych cennych informacji.

Nawet lekarz pierwszego kontaktu może zlecić podstawowe badania, takie jak mocz, morfologia, cholesterol, cukier, próby wątrobowe. Warto dowiedzieć się, jakie masz na tym polu możliwości w ramach (państwowej lub prywatnej) podstawowej opieki zdrowotnej. Dla przykładu, tutaj na stronie NFZ znajduje się lista badań dostępnych w POZ. Natomiast nie licz na to, że już na pierwszej wizycie dostaniesz skierowanie obejmujące wiele badań - lekarze muszą postępować według określonych procedur i najpierw zlecić badania podstawowe, a dopiero później, w razie wyników wykraczających poza „widełki”, podjąć dalszą diagnostykę. Niestety, jak pokazał raport Najwyższej Izby Kontroli, lekarze zlecają zbyt mało badań w ramach POZ. W każdym razie nie poddawaj się, tylko weź sprawy w swoje ręce i zacznij działać.

Aby Ci pomóc, opowiem, jak ja podchodzę do sprawy badań w swojej pracy, aby zebrać dane ułatwiające wspólne z podopiecznym podejmowanie decyzji co do kroków prowadzących do lepszego zdrowia, sprawności i sylwetki.



Dla zdrowych, pełnoletnich osób zainteresowanych prewencją chorób oraz optymalizacją swojego zdrowia, polecam rutynowo, 1-2 razy w roku wykonywać wymienione testy.
·        Tę listę można traktować jako spis badań podstawowych, sprawdzających stan zdrowia.
·        W indywidualnym przypadku profil może się nieco różnić, ze względu na historię zdrowia Twojego i Twojej rodziny oraz wyniki testu objawów.
·        W przypadku dostrzeżenia nieprawidłowości lub ich wcześniejszego podejrzenia (na podstawie wyników testu objawów), mogą być sugerowane inne, które dadzą cenne informacje (np. status żywieniowy). 
·        W celu częstszego monitoringu możliwe jest wykonywanie mniejszej ilości wybranych badań, które będą dawać ważne informacje.  


COROCZNE BADANIA PODSTAWOWE
·         MOCZ – badanie ogólne
·         MORFOLOGIA KRWI (pełna)
·         PROFIL ZDROWIA SERCA
o    lipidogram (cholesterol całkowity, HDL, LDL, trójglicerydy)
o    hsCRP
o    homocysteina
·         STATUS ŻELAZA, ANEMIA
o    żelazo
o    TIBC
o    ferrytyna
o    % saturacji
·         PROFIL WĄTROBOWY
o    próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, bilirubina, GGTP)
o    kwas moczowy
o    LDH (dehydrogenaza mleczanowa)
·         TEST STATUSU PROTEIN
o    proteinogram
·         TEST GOSPODARKI CUKROWEJ I TOLERANCJI WĘGLOWODANÓW
o    glukoza
o    insulina
o    hemoglobina glikowana
·         TEST FUNKCJI NEREK
o    kreatynina
o    mocznik (BUN)
o    BUN : kreatynina
·         PROFIL TARCZYCY
o    TSH
·         HORMONY
o    testosteron całkowity
o    testosteron wolny
o    IGF-1
o    DHEA-S
o    kortyzol
o    SHBG
o    estradiol
o    progesteron (kobiety)
·         ELEKTROLITY I RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA
o    sód
o    potas
o    chlorki
o    fosfor
o    wapń całkowity
o    magnez
o    wodorowęglany (HCO3) w surowicy, ilościowo
·        METABOLIZM WITAMIN I MINERAŁÓW
o    wit. D3 25(OH)
o    parathormon (szczególnie przy suplementacji wit. D)
·        TEST ZDROWIA PROSTATY (mężczyźni po 40-tym roku życia lub młodsi, w których rodzinie wystąpił przypadek raka prostaty oraz mężczyźni rasy afroamerykańskiej)
o    PSA całkowity i  PSA wolny



Pamiętaj o odpowiednim przygotowaniu do badań (12 godzin na czczo), a kiedy już odbierzesz wyniki, skontaktuj się ze znającym temat profesjonalistą, aby pomógł Ci w interpretacji. 

Zwróć uwagę, że przy większości wyników opisany jest zakres referencyjny (może być różny, w zależności od kontynentu, kraju, czy nawet laboratorium). Zakres referencyjny najczęściej zostaje określony przez uśrednienie wyników szerokiej populacji osób przychodzących na badania (często osoby z różnymi chorobami i dolegliwościami) i zazwyczaj służy lekarzowi jako pomoc przy potwierdzeniu lub wykluczeniu poważnej choroby. Dopiero wyniki w pobliżu dolnej lub górnej granicy traktowane są jako informacja, aby zdiagnozować chorobę lub przyjrzeć się dokładniej innym wskaźnikom.

Choć jest to bardzo ważne, to z indywidualnego punktu widzenia niewystarczające, ponieważ możesz mieć wyniki badań w „normie”, a przy tym odczuwać konkretnie dolegliwości i objawy, którym można zaradzić. Może się też zdarzyć, że to co wykracza poza „normę” jest w Twoim indywidualnym przypadku w porządku.

Nadmierny wzrost lub spadek określonych markerów może być spowodowany wieloma przyczynami, nie zawsze związany jest z występowaniem choroby czy wzrostem ryzyka zachorowania. Z tego powodu na podstawie pojedynczego wyniku nie można wnioskować o obecności konkretnych schorzeń. Pamiętaj, ostateczna interpretacja wyników należy do specjalisty, w kontekście innych badań i objawów klinicznych.

Co ciekawe, parametry, którym przypisano funkcje określonego organu, mogą dawać dodatkowe informacje. Oto kilka przykładów.
·        Pomiar ALT, służący do określania „zdrowia” wątroby, może wskazywać na niedobór składników (np. magnezu), nawet jeśli wynik mieści się w normie „standardowej”.
·        Z kolei podwyższona (ale mieszcząca się w zakresie standardowym) wartość GGTP (klasyczny marker zdrowia wątroby i woreczka żółciowego) może oznaczać większy stres oksydacyjny oraz ekspozycję na toksyny środowiskowe. Obniżona wartość GGTP - deficyt  magnezu.
·        Wartość kwasu foliowego wskakująca na wystarczającą jego ilość (ponad 3 ng/mL) może nie być optymalna dla zdrowia. Badania naukowe pokazują, że wartości poniżej 9.6 ng/mL i  13 ng/mL wiąże się z większym ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego i nowotworu płuc.
·        Podobnie z badaniem poziomu magnezu - wartość nawet z środka zakresu referencyjnego może wskazywać na nieoptymalną ilość tego minerału i wiązać się z ryzykiem chorób, m.in. nadciśnienia, cukrzycy i osteoporozy.
·        W analogiczny sposób trzeba patrzeć też na inne badania, jak TSH (hormon tarczycy) czy nawet morfologia.





Z tego powodu, współpracując z podopiecznymi, najczęściej posługuję się normami funkcjonalnymi, opartymi na publikacjach naukowych - zakres optymalny bardzo często proponowany jest w celu zmniejszenia ryzyka chorób, polepszenia jakości (lepsza sprawność fizyczna i umysłowa) oraz poprawienia jakości i wydłużenia życia.

Lista rekomendowanych badań – pobierz pdf do wydruku

Wiele osób pyta mnie o pakiety badań i pomoc w ich interpretacji. Na ten moment opcja interpretacji dostępna jest tylko w programach SZTUKI ŻYWIENIA i przy zaawansowanej konsultacji.  Tutaj możesz zapisać się na listę VIP, aby uzyskać możliwość zmniejszania kosztów badań i przybliżyć się do celu, jakim jest lepsze zdrowie. 

Oferta pakietów badań dostępna jest tutaj, a dla społeczności SZTUKI ŻYWIENIA – przygotowaliśmy specjalne zniżki. 



JEDZ ŚWIADOMIE, TRENUJ Z GŁOWĄ I CIESZ SIĘ Z REZULTATÓW!


Marcin Bończa-Tomaszewski – założyciel SZTUKI ŻYWIENIA, trener żywienia i sportu.


Jego specjalność to pomaganie ludziom w pełnym wykorzystaniu potencjału ciała i umysłu, osiągnięciu sylwetki i sprawności, z których wreszcie są zadowoleni. Jest trenerem, który dzięki łączeniu wiedzy z różnych dziedzin, pomaga wielu kobietom, mężczyznom i topowym sportowcom zdobyć to, co wydawało się im wcześniej niemożliwe. /więcej/








Chcesz być na bieżąco? Dołącz do społeczności SZTUKI ŻYWIENIA.

·        Zapraszamy na profil SŻ na Facebook’u
·         Nasz Instagram
·         Zapisz się do Newslettera SZTUKI ŻYWIENIA
·         Nowości przypinamy też na Pinterest



Komentarze

  1. Więcej informacji na temat żywienia, zdrowia, treningu i suplementacji w zakładce 'WIEDZA' http://www.sztukazywienia.com/p/wiedza.html

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz